Hoog Sensitieve kinderen (HSP) op de basisschool.
Geschreven juli 2011; laatste bewerking april 2023
Uit onderzoek is gebleken dat 15 tot 20 procent van
de mensen hoog sensitief is (Hoog Sensitive Personen afgekort HSP).
Psychologisch onderzoek door Dèsireè de Cock met aanbeveling voor leerkrachten.
In een klas van 30 leerlingen zouden dus 4 tot 6 leerlingen kunnen zitten die als
gevolg van hun hooggevoeligheid kampen met problemen zoals faalangst, concentratieproblemen,
negatief zelfbeeld en zelfs gepest worden.
Hoogsensitieve kinderen hebben er baat bij als hun leerkracht kennis
heeft over hoog sensitiviteit. Maar hebben ze dit ook?
Is die kennis over HSP een onderdeel van hun (na-)scholing?
Désirée de Cock aan het woord over het Hoogsensitieve kind.
Hoe zou het zijn in de klas als leerkrachten meer wisten over hoogsensitiviteit?
Weert, Désirée de Cock: We kunnen er niet meer om heen. Volgens Elaine N. Aron (2002) is 15 tot 20 % van onze bevolking hoog sensitief. Tijdens mijn afstudeer jaar (HBO Psychologie) wilde ik aandacht besteden aan het onderwerp hoog sensitiviteit. Mijn onderzoeksvraag werd: "Welke interventies heeft een leerkracht van het basisonderwijs nodig om een hoog sensitief kind optimaal te begeleiden?" Een belangrijke vraag voor mij aangezien ik zelf als hoog sensitief persoon heb ervaren dat je, je vaak alleen of onbegrepen kan voelen.
Om een antwoord te kunnen geven op deze vraag ben ik onderzoek gaan doen, dit bestond eerst uit het achterhalen bij 80 kinderen of ze hoog sensitief waren. Toen ik eenmaal wist wie er kenmerken had van hoog sensitiviteit heb ik deze kinderen een vragenlijst voorgelegd. Deze vragenlijst heet " de Competentiebelevingsschaal voor kinderen" (CBSK). Deze meet op de gebieden Schoolvaardigheden, Sociale Acceptatie, Sportieve Vaardigheden, Fysieke Verschijning, Gedragshouding en Gevoel van Eigenwaarde hoe de kinderen naar zichzelf kijken, dus of ze een hoog competentiegevoel hebben of juist een laag.
Je competentiegevoel kan ook wel zelfwaardering worden genoemd. Van de 15 hoog sensitieve kinderen bleek 2/3 zichzelf op een van de gemeten schalen zichzelf laag te scoren, dus te denken "Ik ben niet goed genoeg in vergelijking tot andere kinderen of ik ben niet zo goed in sport als andere kinderen". Deze kinderen hebben dus baat bij het vergroten van hun zelfbeeld op dit gebied. Om deze kinderen te helpen heb ik adviezen geschreven voor leerkrachten hoe ze deze kinderen kunnen ondersteunen.
In mijn scriptie staat o.a. uitgelegd wat hoogsensitiviteit is, mijn onderzoeksresultaten en de tips voor leerkrachten verdeeld over de schalen die ik in de test heb gemeten. Zo hoop ik mijn bijdrage te leveren aan het welbevinden van het hoogsensitieve kind. Want leerkrachten die meer weten over de aanpak van een hoogsensitief kind, bereiken niet alleen meer welbevinden, maar ook betere resultaten.
Hier volgen enkele tips uit mijn scriptie voor de leerkracht:
• Tijd geven om op te starten.
• Goed voor laten bereiden op wat komen gaat.
• Overzichtelijke weektaak.
• Leren gaat beter als ze eerst mogen denken voor ze iets moeten doen.
• Activiteiten moeten zonder limieten en tijdsdruk uitgevoerd kunnen worden.
• Ze hebben weinig baat bij herhalingen, meer bij het diep in zich op kunnen nemen en door laten dringen van nieuwe informatie.
• Geen stemverheffing, publieke terechtwijzing of benadrukken wat er fout gaat door de leerkracht.
• Oprecht en rustig blijven in de omgang.
• Teveel of heftige indrukken achter elkaar vermijden.
• Inspireren om via eigen onderzoek en ervaring kennis op te doen.
• Rekenwerk aanbieden zonder allerlei afleidende versieringen of plaatjes.
• Geen strategieën door elkaar aanbieden.
• Hulp bij automatiseren zoals tafels leren.
• Achterin de klas laten zitten (is veiliger voor ze).
• Belevend lezen.
• Momenten voor zichzelf zonder prestatieverwachting.
• In het leslokaal voldoende, rust, niet teveel voorwerpen en kleuren, wel planten.
• Niet te vaak de inrichting veranderen.
• Afwisseling in drukke en rustige activiteiten en eindigen met individuele verwerking.
• Dans en meditatie in het lesprogramma opnemen.
• Extra alert zijn op pestsignalen.
Voor de ouders. Het onderzoek kan doorgezonden worden naar de leerkracht.
En tot slot nog een animatie die zeker de moeite van het kijken waard is (ong. 11 minuten)
https://www.youtube.com/watch?v=zDZFcDGpL4U
Link naar de scriptie: Scriptie hoog sensitieve kinderen.
Désirée de Cock,
LEES OOK: *5 verschillende oorzaken van ADHD (art. 81)
* Sterrekinderen (art. 4)
|
